Neşve Mecmuası Ocak 2018

Neşve Mecmuası Ocak sayısıyla karşınızdayız. İlgili bağlantıya tıklayarak 10.sayımıza ulaşabilir, dilerseniz indirebilirsiniz. Keyifli okumalar.

İndirmek için lütfen tıklayınız:

Neşve Mecmuası Ocak 2018

Neşve Mecmuası Kasım 2017

Neşve Mecmuası Kasım sayısıyla karşınızdayız. İlgili bağlantıya tıklayarak 9.sayımıza ulaşabilir, dilerseniz indirebilirsiniz. Keyifli okumalar..

İndirmek için lütfen tıklayınız:

Neşve Mecmuası Kasım 2017

Neşve Mecmuası Ekim 2017

Neşve Mecmuası Ekim sayısıyla karşınızdayız. İlgili bağlantıya tıklayarak 8.sayımıza ulaşabilir, dilerseniz indirebilirsiniz. Keyifli okumalar..

İndirmek için lütfen tıklayınız:

Neşve Mecmuası Ekim 2017

Neşve Mecmuası Eylül 2017

Neşve Mecmuası Eylül sayısıyla karşınızdayız. İlgili bağlantıya tıklayarak 7.sayımıza ulaşabilir, dilerseniz indirebilirsiniz. Keyifli okumalar..

İndirmek için lütfen tıklayınız:

Neşve Mecmuası Eylül 2017

Neşve Mecmuası Şubat 2017

Neşve Mecmuası Şubat sayısıyla karşınızdayız. İlgili bağlantıya tıklayarak 5.sayımıza ulaşabilir, dilerseniz indirebilirsiniz. Keyifli okumalar..

İndirmek için lütfen tıklayınız:

Neşve Mecmuası Şubat 2017

Neşve Mecmuası Ocak 2017

Neşve Mecmuası Ocak sayısıyla karşınızdayız. İlgili bağlantıya tıklayarak 4.sayımıza ulaşabilir, dilerseniz indirebilirsiniz. Keyifli okumalar..

İndirmek için lütfen tıklayınız:

Neşve Mecmuası Ocak 2017

Neşve Mecmuası Aralık 2016

Neşve Mecmuası Aralık sayısıyla karşınızdayız. İlgili bağlantıyı tıklayarak 3.sayımıza ulaşabilir, dilerseniz indirebilirsiniz. Keyifli okumalar..

İndirmek için lütfen tıklayınız:

Neşve Mecmuası Aralık 2016

O Eski Hücreye Benzer Ki yahut Aşk* - Ahmet Haşim

Ziyâ-yı şemse kapanmış bütün deriçeleri

Bir öyle hücreye benzer ki ömrümün kederi

Gubâr-ı ye's ü fenâ sinmiş orda elvâna

Emel, heves bırakılmış sükût u nisyâna

Bütün hadâik-i histen o toplanan ezhâr

Uyur mekâbir-i minâda bî-ümid-i bahâr

Bu pembe gül, bu karanfil ağır ağır solmuş

Üzerlerinde değiştikçe her mükedder kış

Ocak harâb u tehi.. Lamba? Kimsesiz, a'ma

Bu semt-i hasta eder hüzn ü uzleti imâ

Soluk cidâra asılmış durur garik-i melâl

O çehreler ki uyur gözlerinde eski hayâl

O eski hücreye benzer ki ömrümün kederi

Çekilmiş ufk-ı teselliye karşı perdeleri

Evet bu hücreye benzer şebâb-ı muhtazırım

Düzeltecek ele hicrân içinde muntazırım

Ahmet Haşim

* Yıllar önce Osmanlı Türkçesi ile yayınlanmış bu şiirin adı "Aşk" olarak geçiyor. Yine bir başka husus da bu şiirin en son beyiti.. Şerif Hulusi'nin Mayıs 1967 baskılı "Ahmet Haşim, Hayatı, Sanatı ve Seçilmiş Şiirleri" kitabında dahi bu son beyit yer almamaktadır. Belki de ilk defa bu şiirin bu beyitini biz ortaya çıkarmış bulunuyoruz.

Ahmet Haşim ve Piyale'si

Aramızda garip bir şair yaşıyor:

Şiirlerinin en harikulâdesini ekseriya nesirlerinde okuduğumuz Ahmet Haşim Bey.

Ahmet Haşim Bey (Aspirin Bayer) gibidir. Yani onu terkib eden unsurun reçetesi henüz çoğumuzca meçhul demek istiyorum.

Bu insanı hayli kere zakkuma, asit sülfürüne, cehennem taşına benzettim. Fakat muvaffakiyetli bir teşbih bulduğumdan hiç bir kere emin olamayarak!

Nefretle gurur ve aşka istihale etmek isterken yüzde doksan kin ve istikraha çevrilen bir hassasiyet onu kemiriyor.

Ahmet Haşim Bey'in mesut olmasına imkan yoktur. Fakat beşeriyet bu kadarıyla olmasa Ahmet Haşim büsbütün çıldırırdı sanırım. Zira o zaman hilkatindeki hicv-i tırpani ne bulup da ne doğrayacaktı? Halbuki Ahmet Haşim Bey'in bütün haz ve saadeti, tırmalayıp yırtabileceği hamakatlerle çirkinlikleri parçalamaktan ibaret gibidir. Belahet ve mümtaziyetsizlik karşısında ondan müthiş ne panter gördüm ne de yaban kedisi!

Ahmet Haşim Bey, fikirleri itibariyle edebiyatımızın Haccac-ı Zalim'idir desem caizdir.  Hamsi sürüsünü önüne katmış bir kılıç balığı gibi her gün belahetimize satır atmaktan keyif duyar. Onun zekâsı bir mevzuya döküldüğü vakit gözlerimizin önüne garip bir manzara geliyor: Güya bir şişe tuz ruhu yere düşüp kırılmış da ortalığı kemirmekle meşgul!

Ahmet Haşim Bey'in diğer bir hususiyeti:

Yeni olmak için eskiliği bırakmağa hiç lüzum görmemek. Türk edebiyatında yenilik için onun kadar müşkülpesend ve titiz, eskimiş ve tozlanmışın karşısında yine onun kadar hiddetli kimse yoktur. Bununla beraber Ahmet Haşim Bey üslup ve lisan itibariyle bugünün birçok teceddüdlerini sevmez ve bunlara karşı hiç de dost olmasa gerektir.

                                                              *

                                                           *    *

Gaflet ettim değil mi? Kârilere delilini gösteremeyeceğim birçok iddiayı birbirinin arkasına sıralamakta ne kadar isabet vardır? Bana sorsalar ki sıkılmış pamuk barutu haline getirdiğin adama iftira etmediğin ne malum? Onun hangi eserini göstereceksin ki iddialarınızı ispat için hüccet olabilsin? Vereceğim cevabı pek bilemiyorum! Zira bugün bahsetmek istediğim Piyale - Ahmet Haşim Bey'in yeni şiir cüzdancığı - büsbütün başka mahiyette. Gayet nefis eşyaya meraklı birisinin evinde vaktiyle fil dişiyle bağadan yapma bir kutucuk gördümdü. Bu kutu, küçücük ebadı ortasında adeta harikalar saklı durabilen bir müze gibiydi.

Şimdi Ahmet Haşim Bey'in küçücük Piyale'sini o kutucuğa benzetiyorum. Cidden ne ufacık şey. Hatta Piyale bile değil kuş suluğu! Lakin gradosu ne kadar yüksek bir ispirto ile doldurulmuş, insanı rüyavi bir şartrozla sarhoş ediyor, Piyale'yi iki haftadır cebimde taşıdım. Her yalnız kaldıkça onu açarım; bazılarını, senelerdenberi tanıdığım eserleri, tekrar okudum ve hatta bunu bazen nasıl yaptım bilir misiniz? Öksürük şekeri yer gibi!

Ahmet Haşim Bey'de yeniden dikkatimi uyandıran noktalar:

Lisanı eski, fakat taze. Bu lisan çok yaşamış fakat yıpranmamış, ihtiyarlamamış bir adama benziyor. Şiirleri fevkalade bir japon yelpazesi, bir fağfur-i kâse gibi eşya ile olan tersimi hasımlığını daima muhafaza etmekte ve anlaşılıyor ki Ahmet Haşim Bey hâlâ sanatı her türlü içtimai, siyasi ve ahlâki endişelerin çok üstünde tutan ve güzelliğin zerafet bahsinde diğer tali mülahazaların hiç birisine tahammül edemeyen titiz bir âbid, mutaassıp şiir sofisi ruhunu muhafaza ediyor. Hem de ne halis bir itikat ve sadakatle!

                                                             *

                                                          *    *

Ahmet Haşim Bey tekmil nükte ve manalarını bize birdenbire tevdi' eden gayet vâzıh şiirleri sevmiyor. Belli ki bu nev'i manzumeler onun gözüne ablak suratlı ve inceliksiz güzeller gibi amiyane ve kalın görünmektedir. O halde ne yapalım? Ahmet Haşim Bey'in bizim gibi tereddüdü yoktur.

İşte bir (Çaka) reisi gibi verdiği hüküm:

Vuzuhu kurşuna dizmeli! Aman zaman diye yalvardınız mı gösterebileceği azami müsamahakârlık şu: O halde şiir hududunun haricine! Bütün efradına rağmen hakperestâne bir asabiyetle titreyen bu satırlar çok güzeldir ve bazı uzak hakikatlere hayli yakın düşünceleri ihtiva ediyor. Mamafih azizliği sevsem Ahmet Haşim Bey'e şunu derdim: Şair dostum, mademki anlaşılmanın o kadar lüzumuna kail değilsin o halde meramını anlatmak için çektiğin bu kadar zahmet niçin ve ne sebepledir ki anlaşılamamaktan en zâlim ızdıraplar duyuyorsun? Gelelim küçük nazım parçalarına, bunlar hakikaten birer damla-yı ahenk ve renkli birer kıvılcım, bazılarını beraber okuyalım:

Parıltı

Ateş gibi bir nehir akıyordu

Ruhumla o ruhun arasından

Bahsetti derinden ona hâlim

Aşkın bu onulmaz yarasından

Vurdukça bu nehrin ona aksi

Kaçtım o bakıştan, o dudaktan

Baktım ona sessizce uzaktan

Vurdukça bu aşkın ona aksi.. 

Diğer:

Dönsek mi bu aşkın şafağından

Gitsek mi ekâlim-i leyâle

Bizden daha evvel erişenler

Ağlar bugün evvelki hayale

Dönmek mi? Ne mümkün geri dönmek

Düştüyse gönüller bu melâle

Bir eldir ufuklardan uzanmış

Zulmet bizi çekmekte visâle..

İşte bir nefise daha:

İşveyle fısıltıyla, gülüşle

Olmuş şeb-i sevda yine bî-hâb

Oklar gibi saplanmada kalbe

Düştükçe semadan yere mehtab.

Buseyle kilitlenmiş ağızlar

Göze neler eyler neler işrâb

Uçmakta bu ateşli havada

Vuslat demi bir kuş gibi bîtab..

Şu son kıtayı yukarıya yazdıktan sonra kendi kendime düşündüm. Ahmet Haşim Bey'in vuzuh hakkında söylediği sözlere muvazi birtakım mülahazalar acaba tenkit bahsinde de tekrar edilemez mi? Vaktiyle yine Ahmet Haşim Bey'in "Göl Saatleri" münasebetiyle söyledim, mesela bir vanilyanın kokusu yahut akan bir suyun sesi tahlil ve tenkit olunur mu?

Münekkid, şah eserler arasında ruhunun sergüzeştlerini anlatan adamdır diyen büyük zekâ ne doğru bir söz söylemiş! Huduttan çıkmayayım. Şimdi kârilere söylenecek en samimi lakırdı şundan ibaret:

Al oku ve mest ol!

(Fâzıl Ahmed, 1926)

Bayrak Türküsü

Bir yâr sevdim ay çehreli, yıldız gözlüdür

Gonca gibi dudakları sevda sözlüdür

Bağrı Kur'an, gönlü imân, melek özlüdür

Tanrım beni sen ayırma bu sevdalımdan.

"Al bayrak"tır sevdalımın adıyla sânı

Elbet bir gün gelir şânı tutar cihânı

Yeter olsun bitsin artık Türkün hüsrânı

Tanrım beni sen ayırma bu sevdalımdan.

Münâcât / Şinasi

Hak-teala azamet aleminin padişehi
La-mekandır olamaz devletinin taht-gehi

Hasdır zat-ı ilahisine mülk-i ezeli
Bi-hudud anda olan kevkebe-i lemyezeli

Eser-i hikmetidir yerle göğün bünyadı
Dolu boş cümle yed-i kudretinin icadı

İzzet ü şanını takdis kılar cümle melek
Eğilir secde eder piş-i celalinde felek

Emri vech üzre yer eyler gece gündüz hareket
Değişir tazelenir mevsim-i feyz ü bereket

Pertev-i rahmetinin lemasıdır ayla güneş
Tab-ı hışmından alır alsa cehennem ateş

Şerer-i heybet-i ulviyyesidir yıldızlar
Anların şulesi gök kubbesini yaldızlar

Kimi sabit kimi seyyar be-takdir-i Kadir
Tanrı'nın varlığına her biri bürhan-ı münir

Varlığın bilme ne hacet küre-i alem ile
Yeter isbatına halk ettiği bir zerre bile

Göremez zatını mahlukunun adi nazarı
Hisseder nurunu amma ki basiret basarı

Vahdet-i zatına aklımca şehadet lazım
Can ü gönlümle münacat ü ibadet lazım

Neşe-i şevk ile âyâtına tapmak dilerim
Anla var Hâlik'ıma gayrı ne yapmak dilerim

Ey Şinasi içimi havf-ı ilahi dağlar
Suretim gerçi güler kalb gözüm kan ağlar

Eder isyanıma gönlümde nedamet galebe
Neyleyim yüz bulamam ye's ile afvım talebe

Ne dedim! Tövbeler olsun bu da fi'l-i şerdir
Benim özrüm günahımdan iki kat bed-terdir

Nur-ı rahmet niye güldürmeye ruy-ı siyahım
Tanrı'nın mağfiretinden de büyük mü günahım

Bi-nihaye keremi aleme şamil mi değil
Yoksa alemde kulu aleme dahil mi değil

Kulunun za'fına nisbet çoğ ise noksanı
Ya anın kahrına galib mi değil ihsanı

Sehvine oldu sebeb acz-i tabii kulunun
Hem odur alem-i manide şefi'i kulunun

Beni afv eylemeğe fazl-ı ilahisi yeter
Sanma hâşâ kerem-i na-mütenahisi biter!

Ferda

- Bugünün gençlerine -

Ferda senin, senin bu teceddüd, bu inkılâb...

Her şey senin değil mi ki zaten? Sen, ey şebâb,

Ey çehre-i behîc-i ümîd, işte ma'kesin

Karşında: Bir semâ-yı seher, sâf ü bî-sehâb,

Âğuş-i lerzedârı açık, bekleyen.. şitâb!

Ey fecr-i handezâd-ı hayât, işte herkesin

Enzârı sende, sen ki hayâtın ümidisin,

Alnında bir sitâre-i nev, yok, bir âf(i)tâb,

Âfâka doğ, önünde şu mazi-i pürmihen

Sönsün müebbeden.

Sönsün müebbeden o cehennem; senin bugün

Cennet kadar güzel vatanın var, 

Şu gördüğün zümrüt bakışlı, inci şetaretli kızcağız

Kimdir bilir misin? Vatanın... Şimdi saygısız

Bir göz bu nazlı çehreye - Allah esirgesin –

Kem bir nazarla baksa tahammül eder misin?

İster misin, şu ak sakalın pâk ü muhteşem

Pîşâni-i vekârına, bir kirli el demem,

Hattâ yabancı bir el uzansın? Şu makberi,

Razı olur musun, taşa tutsun şu serseri?

Elbet hayır; o makber, o pîşâni-i vakur

Kudsî birer misâl-i vatandır... Vatan gayur

İnsanların omuzları üstünde yükselir.

Gençler, bütün ümid-i vatan şimdi sizdedir:

Her şey sizin, vatan da sizin, her şeref sizin

Lâkin unutmayın ki zaman tünd ü mutmain

Bir hatve-i samût ile ta'kîb eder bizi.

Önden koşan, fakat yine dikkatle her izi

Ta'mika yol bulan bu yanılmaz muâkıbin

Şermende-i itabı kalırsak, yazık!.. Demin

"Ferda senin!" dedim, beni alkışladın; hayır,

Bir şey senin değil, sana ferda vediadır;

Her şey vediadır sana, ey genç, unutma ki

Senden de bir hesâb arar âtî-i müştekî.

Mâzîye şimdi sen bakıyorsun pür-intibah,

Âtî de senden eyleyecek böyle iştibâh.

Her uzvu gird-bâd-ı havâyicle sarsılan

Bir neslin oğlusun; bunu yâd et zaman zaman.

Asrın, unutma, bârikalar asr-ı feyzidir

Her yıldırımda bir gece, bir gölge devrilir,

Bir ufk-ı i'tilâ açılır, yükselir hayât;

Yükselmeyen düşer: ya terakkî, ya inhitat!

Yükselmeli, dokunmalı alnın semâlara;

Doymaz beşer dedikleri kuş i'tilâlara...

Uğraş, didin, düşün, ara, bul, koş, atıl, bağır;

Durmak zamanı geçti, çalışmak zamanıdır!

Tevfik Fikret

Hanım Efendi

Gönül güzellerden sizi beğendi

Naza çekmeyiniz hanım efendi

Tahammülüm bitti, sabrım tükendi

Naza çekmeyiniz hanım efendi!

Konuşurken kuşlar gibi sadanız

Var başka cilveniz, başka edanız

Gönlümü bürüdü, sardı sevdanız

Naza çekmeyiniz hanım efendi!

Böyle gece gündüz yalvarayım mı?

O sarı saçları ben tarayayım mı?

Saçlarınız gibi sararayım mı?

Naza çekmeyiniz hanım efendi!

Endamınız güzel, ince beliniz

Pamuktan yumuşak beyaz eliniz

Ne olur, bir gece bize geliniz

Naza çekmeyiniz hanım efendi!

Gamzeler yaparak yanağınızda

Beni oynattınız parmağınızda

Artık dinleneyim kucağınızda

Naza çekmeyiniz hanım efendi!

(Akbaba Dergisi, 1340)